معرفی شرکت
پتروشیمی غدیر در سال 1388 با ظرفیت اسمی تولید 120 هزار تن PVC در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر به بهره برداری رسید. در سال 1397 این شرکت با نماد شغدیر به فرابورس آمده و در سال 1400 نیز به تابلوی بازار دوم بورس ایران منتقل شده است. سهامدار عمده این پتروشیمی، شرکت سرمایه گذاری پتروشیمی نفت و گاز تامین (تاپیکو) از زیر مجموعه های سازمان تامین اجتماعی می‌باشد.
لیست سهامداران شغدیر
رقبای شغدیر در ایران: پتروشیمی های بندر امام، اروند و آبادان به همراه غدیر چهار شرکت تولید کننده PVC در ایران هستند. 17 درصد از ظرفیت تولید عملی PVC در ایران متعلق به شغدیر می باشد.
لیست تولید کننده های PVC در ایران و سهم مشارکت آنها
فرآیند تولید شرکت:
مواد اولیه برای تولید PVC، کلر و اتیلن می باشد. ابتدا به وسیله کلر زنی مستقیم به اتیلن، محصول میانی اتیلن دی کلراید (EDC) تولید می شود. سپس با کراکینگ حرارتی EDC، منومرهای وینیل کلراید (VCM) به دست می آیند. در نهایت با پلیمریزاسیون VCM، محصول نهایی یا همان PVC تولید می شود. پاشنه آشیل شرکت پتروشیمی غدیر، مشکل در تامین مواد اولیه، علی الخصوص کلر می باشد. این موضوع سبب شده که شغدیر برای تکمیل کردن ظرفیت تولید خود به جای محصولات اولیه، محصولات میانی (EDC و VCM) را خریداری نماید و این موضوع سبب کاهش حاشیه سود شرکت شده است.
فرآیند تولید PVC در پتروشیمی غدیر با نماد شغدیر
بررسی بازار محصول
عمده مصرف PVC در صنعت ساختمان و کشاورزی می باشد. همانطور که در تصویر مشاهده می فرمایید حدود 75 درصد از بازار PVC در سال 2021 متعلق به صنعت ساخت و ساز بوده است و تقاضا در این صنعت عامل تعیین کننده ای برای قیمت PVC می باشد.
سهم مصرف کنندگان نهایی از بازار PVC
بزرگترین مصرف کننده های PVC در جهان کشورهای چین، هند و آمریکا هستند. در سال 2019 چین با 8.9 میلیون تن، هند با 6.4 میلیون تن و آمریکا با 4.3 میلیون تن مصرف، مجموعا پنجاه درصد از مصرف PVC در سطح جهان را به خود اختصاص داده اند.
با توضیحات مذکور می توان دریافت عامل تعیین کننده برای تقاضای PVC، صنعت ساختمان سازی چین می باشد و برای پیشبینی قیمت های جهانی PVC باید نیم نگاهی به اقتصادی چین و صنعت ساختمان سازی آن داشت.
بررسی قیمت های جهانی PVC
همانطور که در نمودار زیر مشاهده می کنید، قیمت PVC در میانه سال 2021 به اوج خود رسید و در دالیان چین تا محدوده 14 هزار یوان بر هر تن (معادل 2065 دلار) بالا رفت. اما پس از آن روند نزولی به خود گرفته و تا به امروز نیز کاهش داشته است. عوامل متعددی سبب این امر شده است که در ادامه بدان اشاره نمودیم:
افزایش نرخ بهره در آمریکا: فدرال رزرو آمریکا در طول سال گذشته برای مدیریت تورم، چندین مرتبه اقدام به افزایش نرخ بهره کرد. این موضوع سبب تقویت دلار نسبت به کامودیتی ها شد و یکی از دلایل عمومی کاهش قیمت کامودیتی ها از جمله PVC می باشد.
رکود در صنعت ساختمان سازی چین: در طول سال گذشته وضعیت اقتصادی و ساخت و ساز در چین با فراز و نشیب هایی همراه بوده است و حتی یک شرکت مطرح چینی با نام اورگرند نیز اعلام ورشکستگی کرده است. این موضوع سبب رکود در صنعت ساختمان سازی چین و کاهش تقاضا برای PVC شده است.
شیوع کرونا در جهان: انتشار ویروس کرونا در جهان سبب کاهش فعالیت صنایع مختلف شده و تقاضا را برای این ماده پلاستیکی تضعیف کرده است. اخیرا نیز چین سیاست های سختگیرانه ای در قبال کرونا اتخاذ کرده که سبب نارضایتی مردم و تضعیف اقتصاد این کشور شده است و عاملی برای تضعیف تقاضای کامودیتی ها شد.
قیمت جهانی PVC به یوان چین (نرخ آتی نزدیک ترین سر رسید)
پیش بینی نرخ های جهانی PVC برای فصل پایانی 1401 و سال 1402
در زمان نگارش این گزارش نرخ PVC در نشریه پلتس در محدوده 820 دلار می باشد. با توجه به شیوع کرونا و اعتراضات گسترده در چین و همچنین فرا رسیدن فصل زمستان و کاهش معمول ساخت و ساز، برای فصل پایانی 1401، انتظار افزایش قیمت نمی رود. هر چند از نظر نموداری قیمت PVC به یک سطح مقاومتی نزدیک شده و انتظار کاهش قیمت شدید نیز برای آن پیش بینی نمی شود.
در این شرایط افزایش چندانی برای سال بعد قابل پیش بینی نمی باشد و ممکن است قیمت های جهانی مدتی استراحت کرده و روند ساید را در پیش بگیرد. بنابراین نرخ PVC صادراتی برای سال آینده نیز برابر با نرخ نیمه دوم سال 1401 در نظر گرفته شده است.
وضعیت فروش شغدیر
فروش صادراتی و داخلی شرکت در بورس کالا و در رینگ های صادراتی و داخلی صورت می گیرد. علت بالاتر بودن نرخ صادرات شغدیر نسبت به نرخ نشریه های جهانی وجود اختلاف بین نرخ ارز آزاد با نیما می باشد. در واقع شغدیر محصول خود را با نرخ ارز آزاد می فروشد و آن را با ارز نیما اعلام می کند درحالی که مواد اولیه خود را عمدتا با نرخ نیما دریافت می کند. این مسئله سبب افزایش سودآوری در زمان هایی می‌شود که بین دلار آزاد و دولتی اختلاف زیادی موجود است. در این تحلیل برای محاسبه سود شغدیر نرخ PVC صادراتی برابر با 820 دلار آزاد و یا به عبارتی 1117 دلار نیما مد نظر قرار گرفته شده است.
مفروضات تحلیل:
مفروضات تحلیل
مقدار و مبلغ فروش
مقدار فروش شرکت در سال 1400 به علت کمبود مواد اولیه کاهش داشته است، با این حال روند تولید در 6 ماهه اول سال 1401 مناسب بوده و پیش بینی می شود تا پایان سال 1401 تولید به ظرفیت اسمی خود در 120 هزار تن برسد.
فروش داخلی شرکت عمدتا در بورس کالا انجام می شود و بعضا از طریق خطوط اعتباری داخلی LC صورت می گیرد. همچنین فروش خارجی نیز از طریق رینگ صادراتی بورس کالا به کشورهایی همچون ترکیه، عراق، افغانستان، پاکستان، هندوستان و حوزه CIS صورت می گیرد. در موارد اندکی نیز از طریق حضور در نمایشگاه های بین المللی همچون اربیل عراق صادرات انجام شده است.
درصد صادرات شرکت در نیمه اول سال کاهش داشته و به 9 درصد رسیده است. در آبان ماه 1401 نرخ داخلی بورس کالا به نرخ های جهانی نزدیک شده و با توجه به راکد بودن نرخ های جهانی به نظر نمی رسد فعلا افزایش قابل توجهی در درصد صادرات شرکت مشاهده شود.
میزان فروش شغدیر بر اساس دلار در سال 1400 به نقطه اوج خود رسیده و پیش بینی می شود برای سال جاری با توجه به افت قیمت های جهانی کاهش یابد. برآورد می گردد میزان فروش شرکت برای سال 1401 و 1402 به ترتیب برابر با 3600 و 4300 میلیارد تومان باشد. میانگین نسبت نرخ های داخلی به نرخ های جهانی برای مهر، آبان و سه هفته آذرماه برابر با 97 درصد بوده است که در مفروضات آینده نیز همین رقم در نظر گرفته شده است.
مقدار و مبلغ فروش شغدیر
بهای تمام شده
همانطور که ذکر شد، شغدیر به علت مشکل در تامین مواد اولیه، اقدام به خرید محصولات میانی می کند که این موضوع سبب افزایش بهای تمام شده و کاهش حاشیه سود شرکت می شود. نرخ اتیلن، EDC و VCM از همبستگی قابل توجهی با نرخ PVC برخوردار هست و در محاسبات مربوط به تحلیل حساسیت نیز نرخ این مواد به عنوان ضریبی از نرخ PVC در نظر گرفته شده است.
در این تحلیل قیمت خرید اتیلن برابر با نرخ دلاری انتهای آبان ماه پتروشیمی مارون، یعنی 616 دلار در نظر گرفته شده است. شغدیر اتیلن خود را از طریق خط لوله غرب از پتروشیمی کاویان واقع در عسلویه خریداری می نماید.
همانطور که ذکر شد شرکت، کلر مورد نیاز خود را از شرکت رقیب، یعنی پتروشیمی اروند خریداری می کند. از آنجایی که اروند متعلق به هلدینگ خلیج فارس می باشد، نرخ کلر به صورت ثابت و ریالی بوده و توسط خود هلدینگ تعیین می شود. این نرخ در سال 1401، افزایش بیش از 300 درصدی داشته و سبب افزایش قابل توجه بهای تمام شده خواهد شد.
جمع مبلغ مواد مصرفی در شغدیر
شغدیر ظرفیت مصرف 90 هزار تن کلر را دارد اما تنها امکان تامین حدود 60 هزار تن از آن را داشته است اختلاف ظرفیت خود را با خرید محصول میانی EDC و VCM از پتروشیمی اروند تکمیل می کند.
نرخ محصول میانی EDC و VCM نیز توسط دفتر توسعه صنایع پتروشیمی پایین دستی اعلام می شود و نرخ خرید آنها به ترتیب برابر با 172 و 499 دلار در نظر گرفته شده است.
هزینه انرژی
شغدیر خدمات یوتیلیتی خود را از شرکت فجر انرژی خلیج فارس (با نماد بفجر دریافت می کند). در سال 1401 نرخ این خدمات بیش از سیصد درصد افزایش پیدا کرد و این افزایش نرخ نه تنها برای امسال، بلکه برای سال 1400 نیز اجرا شد و در گزارش نیم سال اول 1401، بهای تمام شده سال 1400 حدود 350 میلیارد تومان افزایش و سود هر سهم 268 تومان کاهش پیدا کرده است. این موضوع سبب کاهش سود آوری شرکت در سال های 1401 و 1402 نیز خواهد شد.
در این تحلیل نرخ های انرژی از صورت های ماهانه بفجر استخراج شده است و نرخ آب RO برابر با 44736 تومان بر متر مکعب و نرخ برق نیز برابر با 1359 تومان بر کیلووات ساعت در نظر گرفته شده است. نرخ گاز سوخت نیز در سقف قیمتی خود برابر با 2037 تومان دیده شده است که 37 تومان اضافی آن مرتبط با هزینه های جانبی انتقال گاز به شغدیر می باشد.
هزینه انرژی در شغدیر
برآورد سودآوری شغدیر
با مفروضات فوق الذکر پیش بینی می شود شغدیر در سال 1401 و 1402 به ترتیب 1009 و 1242 تومان سود به ازای هر سهم محقق نماید. با در نظر گرفتن قیمت سهم در روز نگارش این تحلیل (6761تومان) مقدار پی بر ای فوروارد 1401 و 1402 به ترتیب برابر با 6.7 و 5.4 واحد خواهد بود. در زیر پیش بینی صورت مالی شغدیر را برای دوره های آتی مشاهده می فرمایید:
برآورد صورت مالی شغدیر
تحلیل حساسیت
سه پارامتر نرخ جهانی PVC، نرخ دلار و اختلاف نرخ نیما و آزاد اثر جدی بر سودسازی سهم شغدیر دارد. بدین ترتیب دو جدول حساسیت با سه پارامتر مذکور در زیر قابل مشاهده می باشد:
تحلیل حساسیت شغدیر نسبت به دلار نیما و قیمت جهانی PVC
تحلیل حساسیت شغدیر نسبت به دلار نیما و اختلاف ارز نیما و آزاد
تحلیلگر: جلال الدین مهر اردستانی